De Duitse Herdershond is de meest populaire hond ter wereld, in die zin dat het ras in de meeste landen aan de top staat bij de registratie van rashonden.

Geen ander ras is op zoveel verschillende manieren zo nuttig geweest voor de mens als juist de Duitse Herdershond. Hij is waardevol als kameraad, waakhond, speurhond, lawinehond, rode kruishond bij reddingswerk en als blindengeleidehond. Sommige vervullen zelfs nog hun oorspronkelijke taak bij het hoeden van schapen en andere doen dienst als legerhond, politiehond of douanehond.

Hoewel de Duitse Herdershond wat de afzonderlijke taken betreft niet altijd de beste is, is over het geheel genomen een goed geoefende Duitse Herdershond onvergelijkbaar.

Het ras staat nog zeer dicht bij het oorspronkelijke type (Canis Lupus). Dit blijkt uit het exterieur, schedelbouw en vacht en tevens uit het feit dat het gedrag zeer goed te "lezen" valt. De Duitse Herdershond is een sociaal dier dat zich aanpast aan "zijn roedel" waarvan het afhankelijk is.

 

De geschiedenis

De geschiedenis van de Duitse Herdershond voert ons terug naar het eind van de vorige eeuw. In die tijd bestonden er in Duitsland twee typen herdershonden. De Thüringer, een niet zo'n forse hond met voornamelijk wolfsgrauw [1] stokhaar, staande oren, veel temperament, maar een slechte staartdracht en de Würtemberger, groot en fors, zwaar geknookt, meestal zwart-geel gekleurd met een vrij goede staartdracht, maar veelal met slappe oren en voeten.

In die tijd begon men met het fokken van tentoonstellingshonden en in 1882 verschenen op een tentoonstelling in Hannover twee Duitse Herders, kruisingen van beide typen: Kiras en Greif.

In 1891 werd in Duitsland de eerste D.H.-vereniging opgericht onder de naam Phylax, maar drie jaar later werd deze vereniging weer ontbonden wegens verschil in standpunt tussen de liefhebbers van een goede gebruikshond zonder meer, en hen, die gelijkvormigheid van uiterlijke eigenschappen wensten o.a. staande oren.

Deze laatste mening won het en zo werd dan in 1899 de "Verein für Deutsche Schäferhunde" opgericht met als voorzitter Ritmeester Max von Stephanitz (die dat de volgende 36 jaar zou blijven). Deze man is in feite de grondlegger van het huidige type Duitse Herdershond.
De lijfspreuk van hem was: "Schäferhund-Zucht ist Gebrauchshund-Zucht, am sonst ist sie keine Schäferhund-Zucht".

Van de weg die hij uitgestippeld had om zijn doel te bereiken week hij geen stap af. Er stond hem een middelgrote, goed geknookte en goed gespierde hond met een onbegrensd uithoudingsvermogen voor ogen, die bovendien schrander, intelligent, en met een onkreukbaar karakter moest zijn.
Kort samengevat: Een hond met het juiste herdershondenkarakter, die steeds voor een taak inzetbaar was, en beslist geen luxehond.

In 1900 werd een stamboek geopend, het Zuchtbuch für Deutsche Schäferhunde met een reu, aanvankelijk genaamd Hektor Linksrhein, die omgedoopt werd in Horand von Grafrath [2], eigenaar M. von Stephanitz.

In de verdere fokkerij werd aanvankelijk , met het doel snel een hoog peil te bereiken, steeds geselecteerd op het type. Met de mooiste hond -werd verder gefokt. Het "bloed" van de Sieger werd alom begeerd. Doch al snel na het begin kwam de teleurstelling: het karakter van het ras was sterk teruggelopen.

Om hierin verbetering te brengen ging men er toe over africhtingsexamens te houden. De behaalde resultaten in de africhting gebruikte en gebruikt men nu nog steeds mede bij de selectie in de fokkerij.

 

Uiterlijk

De Duitse herdershond is middelgroot [3]. De vacht is tegen alle weersinvloeden bestand (stokhaar!). De oerkleur van de Duitse Herder is van oorsprong wolfsgrauw. Behalve wit of de kleuren die naar wit neigen, is een grote variëteit aan kleuren toegestaan. Zwarten, haast zwarten, bruin of geel met een donker dek. Toch is de kleurslag, die de leek de Duitse Herdershond onmiddelijk doet herkennen, de geel of bruine hond met een zwart dek, sedert jaren de meest voorkomende verschijning.

De hond is bij uitstek een draver. Bij de exterieurkeuringen op tentoonstellingen of clubmatches vormt dit een belangrijk onderdeel bij de kwalificaties.

Het is een toonbeeld van kracht, intelligentie, soepel in zijn bewegingen, evenredig gebouwd met nergens iets te veel of te weinig.

Aard, karakter en aanleg

De letterlijke tekst volgens de rasstandaard luidt: Standvastigheid, opmerkzaamheid, onbevangenheid, volgzaamheid, waakzaamheid, trouw en onomkoopbaarheid alsmede moed, Kampftrieb [4] en belastbaarheid zijn de meest opvallende eigenschappen van de raszuiver gefokte Duitse Herdershond. In het algemeen zijn dit de eigenschappen, die hem tot een voortreffelijke gebruikshond maken.

Alle eigenschappen die een negatieve invloed hebben op het gebruik, het uithoudingsvermogen en de prestaties zijn foutief. Verder een karakter, dat niet bij een herdershond past; zoals b.v. onverschilligheid, zenuwachtigheid of overgevoeligheid, schuwheid, gebrek aan levenskracht en arbeidsvreugde.

 

Werkproeven

Alle Duitse Herdershonden die bij de rasvereniging willen deelnemen aan africhtingsexamens, werkproeven, wedstrijden of fokgeschiktheidskeuringen moeten het examen "VerkeersZekereHond" (V.Z.H.) afleggen. Dit examen moet waarborgen dat de Duitse Herdershond zoals die door de rasvereniging V.D.H. [5] wordt gepropageerd een voor de samenleving plezierige, handelbare en betrouwbare hond is en blijft.

De rasvereniging V.D.H. adviseert "bij voorkeur" pups te kopen, waarvan BEIDE ouderdieren zijn gekeurd op fokgeschiktheid. Dat is: gekeurd op fokwaarde en goedgekeurd voor één van de twee keurklassen, geröntgend m.b.t. de heupen (Duitse "a", of Nederlandse HD-, HD Tc of HD±) en in het bezit van een africhtingscertificaat.

Wat zijn nu die africhtingscertificaten? Er zijn er een aantal (SchH1 t/m SchH3 of IPO1 t/m IPO3 [6]) en dezen hebben beiden een drietal onderdelen:

A. Speuren,

B. Gehoorzaamheid

C. De verdediging van de geleider.

Waarom vindt de rasvereniging de africhtingscertificaten zo belangrijk voor de fokkerij? Omdat men zo honden selecteert voor de fokkerij die niet schotschuw zijn en waarbij de moed, werklust en belastbaarheid aanwezig zijn en daarbij ook handelbaar zijn. Angstige, schuwe, kwaadaardige, agressieve en bijtlustige honden worden voor de fokkerij afgekeurd.

Vaak wordt de Duitse Herdershond gezien als een agressieve hond. Niets is minder waar: als een Duitse Herdershond goed is gefokt en opgevoed, zal hij lief zijn en aanhankelijk aan het gezin en vrienden. Hij zal respect tonen voor bezoekers en het gezin beschermen tegen indringers van welke aard dan ook, net zoals deze honden vroeger, en ook nu nog wel, de kudden hoeden en bewaken.

Dientshond, verdedigingshond of sporthond, maar zeer zeker een ideale gezinshond. Dat is de Duitse Herdershond!

Footnotes

[1]De term is enigszins misleidend door het gebruik van "wolf". Een wolf kan nl. ook zwart zijn. Men spreek ook wel van donkergewolkt (zwarte waas op grauwe of lichtbruine ondergrond met bijpassende lichtere aftekeningen).

[2]Grafrath is de plaats in Beieren waar von Stephanitz toen woonde.

[3]De ideale schofthoogte: 62,5 cm (reuen) en 57,5 cm (teven) + of - 2,5 cm.

[4]Hieronder moet men verstaan de verdedigingsdrift t.o.v. de pakwerker of de "boef", zeker niet de agressie naar andere honden en of mensen. Dit laatste is absoluut een foutieve eigenschap!
Officieel heet het: drang tot inzet

[5]Vereniging van fokkers en liefhebbers van Duitse Herdershonden in Nederland, als rasvereniging ressorterend onder de Raad van Beheer en aangesloten bij de W.U.S.V., de wereld-federatie van D.H.-verenigingen.

[6] SchH = Schutzhund, vergelijkbaar met IPO